Krajowy Rejestr Sądowy – dla kogo i po co?

Krajowy Rejestr Sądowy stanowi najważniejszy tego typu rejestr w naszym kraju. Wielu przedsiębiorców na początku swojej przygody ze światem biznesu na pewno wie, że wpis do KRS jest niezbędny do pełnoprawnego funkcjonowania podmiotu gospodarczego na rynku. Jednak Krajowy Rejestr Sądowy służy nie tylko przedsiębiorcom chcących oficjalnie zarejestrować swoją firmę. Co jeszcze zawiera Krajowy Rejestr Sądowy i kto musi się w nim znaleźć?

KRS – czym jest i od kiedy istnieje?

Krajowy Rejestr Sądowy jest rodzajem bazy danych, który gromadzi niezbędne informacje na temat  formy działalności przedsiębiorców oraz osób odpowiedzialnych za jej prowadzenie. Co ważne, w KRS-ie można również zdobyć informacje na temat „szemranych” podmiotów gospodarczych, z którymi zawarcie umów biznesowych może grozić bankructwem.

KRS istnieje od 1 stycznia 2001 roku, a wszystko dzięki ustawie uchwalonej przez polskie władze w roku 1997. Wtedy to zdecydowano się na zastąpienie dziesiątki mniejszych rejestrów (w tym handlowego) zbiorczym Krajowym Rejestrem Sądowym. Nie oznacza to, że wszelkie informacje zawarte są w jednym spisie. Otóż nie.

KRS dzieli się na trzy rejestry:

  • przedsiębiorców
  • stowarzyszeń i organizacji pożytku publicznego
  • niewypłacalnych dłużników

Zasady działania KRS

KRS jest rejestrem jawnym, który możemy przeglądać drogą elektroniczną w Centralnej Informacji. Każdy podmiot wpisany do KRS otrzymuje unikalny numer identyfikacyjny. Istnieje również zasada domniemania prawdziwości, która zakłada, że informacje zamieszczane w KRS są zgodne ze stanem rzeczywistym.

Kiedy wpis do KRS, a kiedy do CEIDG?

Rejestr przedsiębiorców, który stanowi integralną część KRS przewiduje wpis podmiotów gospodarczych spełniających określone warunki. Tych warunków nie spełniają jednoosobowe działalności gospodarcze lub spółki cywilne osób fizycznych. Co w takiej sytuacji? Spis małych przedsiębiorców prowadzi Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Rejestr przedsiębiorców – kto podlega?

Większość podmiotów gospodarczych jest zobligowanych do złożenia wniosku o wpis do KRS. Wynika to z regulacji prawnych zatwierdzonych przez polskie władze. Kto zatem musi udać się do urzędu i starać się o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego?

Są to m.in.:

  • spółki handlowe (np. z o.o., jawne, akcyjne, komandytowe)
  • spółdzielnie (np. mieszkaniowe)
  • przedsiębiorstwa państwowe
  • oddziały przedsiębiorstw zagranicznych
  • izby gospodarcze

Rejestr stowarzyszeń

O wpis do rejestru muszą wnioskować również założyciele różnego rodzaju organizacji czy stowarzyszeń użytku publicznego, którym przysługuje osobowość prawna.

Można tutaj wyróżnić:

  • fundacje charytatywne
  • organizacje społeczne non-profit
  • związki zawodowe
  • związki sportowe
  • samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej

„Czarna lista”

W skład KRS wchodzi również trzecia grupa podmiotów gospodarczych, czyli osoby zadłużone. Rejestr Niewypłacalnych Dłużników wraz z dniem 1 lutego 2019 roku miał zostać zastąpiony przez odrębny rejestr, na którego powstanie naciska Unia Europejska. Jednak wprowadzenie zmian w życie nie doszło do skutku, a ponowna próba przekształcenia KRS ma nastąpić na początku 2020 roku.

Kto widnieje na „czarnej liście” KRS-u? Przede wszystkim osoby fizyczne, które doprowadziły do finansowego upadku swojej działalności gospodarczej. W spisie można również znaleźć dane osób, którym prawnie odebrano możliwość pełnienia ważnych funkcji administracyjnych podmiotów gospodarczych.

Niewiele osób wie, że w rejestrze dłużników KRS można znaleźć zadłużone osoby fizyczne, których wierzyciele zdecydowali się na skierowanie wniosku o wpisanie ich do Rejestru Niewypłacalnych Dłużników.

Kto ma obowiązek rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym?

Każdy przedsiębiorca zaczynający swoją przygodę z biznesem musi zarejestrować swoją działalność w odpowiednich strukturach organizacyjnych. Bez tego żaden podmiot gospodarczy nie może istnieć. Rejestr przedsiębiorców prowadzony jest w dwojaki sposób: poprzez Krajowy Rejestr Sądowy oraz Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej (CEIDG). To, gdzie musimy zarejestrować swoją działalność zależy przede wszystkim od charakteru założonej spółki czy organizacji.

Krajowy Rejestr Sądowy – co to jest?

Należy zacząć od tego, czym tak naprawdę jest Krajowy Rejestr Sądowy. W świetle prawa jest to rodzaj rejestru publicznego, do którego dostęp mają wszyscy obywatele. W KRS zawierane są wszelkie informacje na temat działalności danego podmiotu i jego struktur. Jego założenie miało miejsce w 2001 roku na podstawie ustawy z 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym. Zastąpił tym samym rejestr handlowy.

Co można znaleźć w KRS?

Struktura Krajowego Rejestru Sądowego została podzielona na trzy rejestry:

  • rejestr przedsiębiorców
  • rejestr stowarzyszeń o charakterze społecznym
  • rejestr dłużników

Dla przedsiębiorców

Jeśli prowadzona działalność gospodarcza funkcjonuje na zasadzie jednoosobowej firmy lub spółki cywilnej, należy złożyć wniosek o wpis do CEIDG. We wszystkich innych przypadkach podmioty podlegają obowiązkowemu wpisu do KRS.

Do najczęściej spotykanych spółek, które widnieją w KRS należą:

  • spółki jawne
  • spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
  • spółki akcyjne
  • spółki akcyjno-komandytowe
  • spółki komandytowe

W KRS nie brak również spółdzielni, zagranicznych przedsiębiorstw mających swoje siedziby w naszym kraju czy instytutów badawczych.

Dla organizacji

Krajowy Rejestr Sądowy to nie tylko rejestr przedsiębiorstw. Wpisu do rejestru wymagają również stowarzyszenia społeczne o zróżnicowanym charakterze. Można tutaj wyróżnić: fundacje, stowarzyszenia kultury fizycznej, związki sportowe i zawodowe, jak również organizacje pracodawców.

Dla dłużników

W KRS można również znaleźć informacje z serii mniej przyjemnych. Wszyscy przedsiębiorcy, którzy zostali zmuszeni do ogłoszenia swojej upadłości widnieją w Rejestrze Dłużników Niewypłacalnych. W momencie ogłoszenia niewypłacalności, z urzędu trafiamy na listę dłużników. Jeśli jednak jesteśmy osobą fizyczną to wierzyciel może zażądać wpisu do rejestru. Sprawa ma się podobnie do osób, które „migają się” od płacenia alimentów.

Do czego realnie służy KRS?

Zadaniem Krajowego Rejestru Sądowego jest przede wszystkim gromadzenie informacji na temat polskich (lub zagranicznych) przedsiębiorców działających na terenie Polski. W KRS często zawarta jest struktura danej spółki z danymi osób decyzyjnych na czele. W rzeczywistości dopiero wpis do KRS nadaje podmiotowi gospodarczemu cech osobowości prawnej, bez których nie można funkcjonować w biznesie.

Jak znaleźć się w KRS?

Wystarczy złożyć odpowiednie dokumenty do urzędu. Można zrobić to w tradycyjnej formie papierowej lub za pośrednictwem platform internetowych. Jednak przed złożeniem odpowiedniego wniosku należy się upewnić, czy formularz, z którego korzystamy jest odpowiedni. Np. formularz dla spółki akcyjnej różni się od formularza dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Kiedy złożyć wniosek o wpis do KRS?

Nie później niż 7 dni od zdarzenia uprawniającego do ubiegania się o wpis do rejestru. Niewywiązanie się z obowiązku w określonym terminie może być przyczyną wysokich grzywien, które w konsekwencji mogą skutkować rozwiązaniem podmiotu na wniosek sądu.

Krajowy Rejestr Sądowy – najważniejsze informacje

Wielu z nas wielokrotnie w swoim życiu słyszało nazwę Krajowy Rejestr Sądowy lub KRS, ale nie do końca wiemy, na czym polegają jego zadania. Przedsiębiorcy przygotowujący się do otworzenia własnej działalności często są zmuszeni do zasięgnięcia informacji dotyczących niezbędnych formalności, jakich należy wcześniej dopełnić. Jeśli tworzymy spółkę jawną czy z ograniczoną odpowiedzialnością – bez wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego się nie obejdzie. Kto jeszcze ma obowiązek wpisu do KRS? Jak funkcjonuje? Czego dotyczy?

Co to jest KRS?

Krajowy Rejestr Sądowy powstały w wyniku uchwalenia ustawy z 1997 roku o KRS. Rodzaj rejestru publicznego, który zastąpił rejestry prowadzone odrębnie przed 2001 rokiem. Od 1 stycznia 2001 roku funkcjonuje jeden, integralny rejestr o charakterze jawnym. Co to oznacza w praktyce? Każdy, kto ma dostęp do internetu może wejść na rządową witrynę Ministerstwa Sprawiedliwości i zasięgnąć informacji o danym przedsiębiorstwie czy dłużniku.

Kto prowadzi KRS?

Za prowadzenie Krajowego Rejestru Sądowego odpowiedzialne są sądy rejonowe (gospodarcze, rejestrowe), których działalność koordynowana jest bezpośrednio przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Każdy sąd rejonowy odpowiada za obszar danego województwa lub regionu, w przypadku większych miast.

Kto podlega wpisowi do KRS?

O wpis do KRS muszą ubiegać się podmioty, które na mocy różnych ustaw zobligowane są do rejestracji w strukturach KRS. Zazwyczaj następuje to z urzędu. Wyjątek stanowi zgłoszenie dłużnika przez wierzyciela, który ma prawo złożyć odpowiedni wniosek poparty dowodami.

Trzy w jednym

Choć wydaje się, że Krajowy Rejestr Sądowy stanowi jeden twór, to jest to błędne przeświadczenie. W skład KRS wchodzą: rejestr przedsiębiorców, rejestr stowarzyszeń oraz rejestr dłużników.

Rejestr przedsiębiorców

W świetle prawa aby móc legalnie funkcjonować, przedsiębiorcy muszą dokonać wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Nie muszą tego robić osoby fizyczne prowadzące działalność jednoosobową lub spółkę cywilną. Kto ma obowiązek wpisu do KRS?

  • spółki przewidywane przez prawo handlowe
  • spółdzielnie
  • towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
  • towarzystwa reasekuracji wzajemnych
  • instytuty badawcze
  • oddziały zagranicznych przedsiębiorstw

Rejestr stowarzyszeń

Stowarzyszenia czy organizacje również podlegają obowiązkowi wpisu do KRS. Można tutaj wyróżnić m.in.:

  • stowarzyszenia
  • fundacje
  • związki zawodowe
  • samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej
  • izby gospodarcze

Rejestr dłużników

Prowadzony w celu gromadzenia danych dotyczących podmiotów gospodarczych, z którymi relacje biznesowe mogą narazić nas na niepotrzebne ryzyko. Chodzi tutaj głównie o przedsiębiorstwa zmuszone do ogłoszenia upadłości. Mogą to być również osoby fizyczne, które zwlekają ze spłatą zadłużenia lub nie są w stanie uregulować zaległości. W Rejestrze Niewypłacalnych Dłużników pojawiają się również dane osób fizycznych, którym sąd odebrał prawo do prowadzenia własnej działalności lub pełnienia ważnych funkcji administracyjnych.

Wniosek o wpis do KRS – jak złożyć?

Są dwie możliwości. Po pierwsze, osobiście złożyć wymagane dokumenty, których wzór można pobrać z oficjalnej strony Ministerstwa Sprawiedliwości lub pobliskiego urzędu. Po drugie, wypełnione wnioski można wysłać drogą elektroniczną za pomocą odpowiedniej platformy.

Kiedy złożyć wniosek?

Nie później niż 7 dni od daty uzyskania prawa do wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Po upływie tego terminu może grozić nam surowa grzywna, jak również rozwiązanie podmiotu gospodarczego.